Ekonomi uzmanı Alaattin Aktaş, KKM’nin bütçeye yük olduğunu ve ekonomi yönetiminin elinde olsa hemen bu uygulamaya son vermek istediğini belirtti. Ancak bunun kestirip atılacak bir durum olmadığını kaydeden Aktaş, faiz düzenlemeleri ile yıl sonuna kadar KKM’de ciddi bir azalış olacağını ileri sürdü.
Alaattin Aktaş’ın “KKM faizi yüzde 35’e indi, yatırımcı köşeye sıkışıyor” başlıklı yazısının ilgili bölümü şöyle:
“Merkez Bankası verilerine göre, geçen yılın ağustos ayında 40 milyar dolarla zirveye ulaşan TL cinsi KKM hesapları, mayıs ayı sonunda 1.2 milyar dolara geriledi. Bu hesaplar mayıs sonrasındaki bir buçuk aylık dönemde tümüyle bitmiş de olabilir. TL cinsi hesapların böylesine hızla gerilemesinde en büyük etken, biraz önce de belirttiğim gibi 2024’ten itibaren söz konusu hesapların vade dolduğunda artık yenilenmemesi.
Döviz cinsinden açılan KKM hesaplarında da belirgin bir azalma var. Bu hesaplar da geçen yılın temmuzunda 97 milyar dolarla zirveye ulaşmıştı. Sonrasında başlayan düşüş devam ediyor ve mayıs sonunda 68 milyar dolara inildi.
Döviz cinsi hesaplar vade doldukça yenileniyor ama bu hesaplara verilen faiz yüzde 40’tan fazla değildi. KKM uygulamasının başlangıcındaki gibi tırmanıp giden bir kur yoktu ve elde edilen faiz yıllık bazda yüzde 40’ı aşamıyordu.
Ama diğer yanda mevduat faizi yüzde 50’ler dolayında. Aradaki 10 puanlık fark çoğu tasarruf sahibi tarafından göz ardı edilemeyecek kadar önemli. Bu yüzden dövizin de artmayacağı görüşünün yerleşmesiyle KKM’den TL mevduata kayda değer bir yönelme oldu.
KKM’den çıkan paranın tümüyle mevduata gittiğini söylemek mümkün değil tabii ki; aslında o paranın yolculuğunu bilmek mümkün değil. Ama ilk sırada mevduatın yer aldığını söylemek yanlış olmaz.
KKM’ye döviz bozdurarak giren, yani eskiden beri döviz tasarruf etme eğiliminde olanların bir kısmının yine fiziki dövize döndüğünü de varsaymak gerekir.
Paranın elbette bir kısmı da başka başka alanlara yönelmiştir.
Ama kesin olan şu; faizin yüzde 40’tan yüzde 35’e inmesiyle birlikte KKM’nin cazibesi daha da azaldı. Mevduat faizinin yüzde 50 dolayında bulunduğu dikkate alınırsa 15 puanlık çok önemli bir fark oluşmuş durumda.
YIL SONUNA DOĞRU ÇOK AZALIR
Bugüne kadar KKM’de kalanların bu tercihte bulunmalarının iki nedeni vardı.
Birincisi; her ne kadar TL mevduattan daha düşük faiz alınıyorsa da görece iyi bir faiz söz konusuydu.
İkincisi; kur artışı faizi aştığı takdirde o getiri garantiydi.
Şimdi koşullar epeyce farklı…
Bir kere KKM’ye verilen faiz artık pek cazip değil. Kaldı ki sonbaharda faiz indirimine gidilme olasılığından söz ediliyor, bir faiz indirimi olduğu takdirde KKM faizi de otomatik olarak düşecek. Yani bu hesapların cazibesi giderek azalacak.
Diğer yandan ’Faiz düşük kalırsa kur artışının getirisi var’ deniliyor ama kur da artmıyor. Döviz aylardır neredeyse sabit. ’Faiz düşük, ufukta kur artışı ve bundan doğacak bir getiri de görünmüyor, en iyisi ben yavaş yavaş sistemden çıkayım’ diyenler artar mı, muhtemeldir.
Bu dile getirdiklerim tasarruf sahibinin özetlenmiş görüşleri sayılır. İşte bundan dolayı KKM’de son aylarda haftalık bazda 1 milyar dolar civarında seyreden azalma hızlanacaktır.”
(EKONOMİ SERVİSİ)
